ΠΕΑΛΣ: Υπερχρεωμένα νοικοκυριά, οι σημαντικότερες μεταβολές που επέρχονται με το νέο νόμο 4161/2013

Αριθμ. Πρωτ. 40/13  

Σε συνέχεια της από 29-05-2013 παρέμβασής μας αναφορικά με τις δυνατότητες υπαγωγής στο Ν.3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, των φυσικών προσώπων που βρίσκονται – χωρίς δόλο – σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων τραπεζικών οφειλών, ώστε να ρυθμίσουν τα χρέη τους και, εφ όσον πληρούνται οι ανάλογες προϋποθέσεις, να απαλλαγούν από μέρος ή και από το σύνολο των χρεών τους, σας ενημερώνουμε ότι δημοσιεύθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή από τις 14-06-2013, ο νέος νόμος 4161/2013 "Πρόγραμμα διευκόλυνσης για ενήμερους δανειολήπτες, τροποποιήσεις στο ν. 3869/2010 και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ Α' 143/14-06-2013) που περιλαμβάνει το νέο πρόγραμμα διευκόλυνσης για ενήμερους δανειολήπτες (άρθρα 1-10) και τις τροποποιήσεις του νόμου 3869/2010 για τη ρύθμιση χρεών υπερχρεωμένων νοικοκυριών (άρθρα 11-23). 

Καθώς πρώτο μας μέλημα αποτελεί η διαρκής και εμπεριστατωμένη ενημέρωση των μελών μας, αρκετοί εκ των οποίων τυγχάνει να είναι δανειολήπτες, παραθέτουμε αναλυτικά τις σημαντικότερες αλλαγές που φέρνει ο νέος νόμος, ως ακολούθως:

Α) ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ

1. Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός μετονομάζεται σε προδικαστικό συμβιβασμό και η διαδικασία του γίνεται πιο σύντομη, αφού εντός δύο μηνών από την κατάθεση της αίτησης, προσδιορίζεται η ημέρα επικύρωσης ενώπιον του Ειρηνοδίκη. Καταρχήν, δίνεται στον οφειλέτη η δυνατότητα, προτού καταθέσει αίτηση για υπαγωγή στον νόμο για τα υπερχρεωμένα, να καταφύγει στο θεσμό της διαμεσολάβησης. Αν η διαμεσολάβηση αποδειχθεί ανεπιτυχής, τότε μπορεί να προχωρήσει στην κατάθεση της αίτησης ενώπιον του αρμόδιου Ειρηνοδικείου, συνυποβάλλοντας με τα υπόλοιπα σχετικά έγγραφα, αντίγραφο του πρακτικού αποτυχίας της διαμεσολάβησης.

2. Με την κατάθεση της αίτησης ενώπιον του δικαστηρίου, ο Ειρηνοδίκης ορίζει την ημερομηνία συζήτησης της αίτησης (μέσα σε 6 μήνες) και την «ημερομηνία επικύρωσης» υποχρεωτικά μέσα σε 2 μήνες από την κατάθεση της αίτησης. Κατά την ημερομηνία της επικύρωσης είτε επικυρώνεται ο πιθανός προδικαστικός συμβιβασμός είτε –σε περίπτωση που αυτός δεν επιτεύχθηκε- συζητείται η πιθανότητα χορήγησης προσωρινής διαταγής.

3. Μέσα στους δύο πρώτους μήνες από την κατάθεση της αίτησης και μέχρι την ημερομηνία επικύρωσης τα μέρη καλούνται να προσπαθήσουν να συμφωνήσουν στο προτεινόμενο από τον οφειλέτη σχέδιο διευθέτησης των οφειλών.

4. Η αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση πρέπει να συνοδεύεται από έγγραφα σχετικά με την περιουσία, τα κάθε φύσεως εισοδήματα, τους πιστωτές και τις απαιτήσεις καθώς και με υπεύθυνη δήλωση για α) την ορθότητα και την πληρότητα των καταστάσεων β) τις μεταβιβάσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων, στις οποίες προέβη την τελευταία τριετία. Εφόσον καταργείται ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, δεν απαιτείται πλέον η προσκόμιση βεβαίωσης επιτυχίας ή αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού από τον συνδράμοντα φορέα.

5. Μετά την κατάθεση της αίτησης ενώπιον του Ειρηνοδικείου, ο οφειλέτης οφείλει α) μέσα σε 5 εργάσιμες ημέρες να υποβάλλει όλα τα απαιτούμενα σχετικά έγγραφα και β) μέσα σε 15 ημέρες να επιδώσει την αίτηση στους πιστωτές του. Από την ημέρα της επίδοσης και μέσα σε διάστημα ενός μηνός, οι πιστωτές καταθέτουν στο φάκελο τις απόψεις τους, αφού λάβουν γνώση όλων των εγγράφων που έχει καταθέσει ο οφειλέτης, σχετικά με την οικονομική και εισοδηματική κατάσταση του. 

6. Για την επίτευξη του προδικαστικού συμβιβασμού αρκεί η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν του 50% + 1 των απαιτήσεων και όχι την πλήρη ομοφωνία (100%) που απαιτούνταν μέχρι σήμερα. Εφόσον επιτευχθεί ο συμβιβασμός, ο Ειρηνοδίκης επικυρώνει αυτόν κατά την ημερομηνία επικύρωσης. 

7. Από την κατάθεσης της αίτησης και μέχρι την ημερομηνία επικύρωσης, ήτοι για τους 2 πρώτους μήνες από την κατάθεσης της αίτησης, αναστέλλονται αυτεπαγγέλτως όλα τα διωκτικά μέτρα. 

8. Η όλη διαδικασία του προδικαστικού συμβιβασμού είναι υπό δικαστική εποπτεία και αποτρέπεται έτσι ο πιθανός κίνδυνος καταστρατήγησης. Εξ αρχής ο οφειλέτης δεν καταθέτει πρόταση εξωδικαστικού συμβιβασμού προς την εμπλεκόμενη Τράπεζα όπως γινόταν μέχρι σήμερα (με εξαίρεση την διαδικασία της διαμεσολάβησης εφόσον επιλεχθεί αυτή η οδός), αλλά υποβάλλει τις προτάσεις του κατευθείαν στο δικαστήριο με την υποβολή της αίτησης. Σε περίπτωση αποτυχίας του προδικαστικού συμβιβασμού, ο οφειλέτης συνεχίζει τη διαδικασία για τη δικαστική ρύθμιση των χρεών του.

9. Ο συμβιβασμός επιτρέπεται να γίνει σε οποιοδήποτε στάδιο μέχρι και πριν τη συζήτηση της αίτησης.

10. Πλέον, όταν ο οφειλέτης αιτείται από τις Τράπεζες την αναλυτική κατάσταση οφειλών του, αυτές έχουν υποχρέωση να εκδώσουν αυτήν εντός 10 εργάσιμων ημερών αντί για 5 που ίσχυε έως σήμερα.

Β) ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΔΟΣΗΣ: Από την υποβολή της αίτησης για υπαγωγής στη Ν. 3869/2010 προβλέπεται πλέον η καταβολή δόσης προς τους πιστωτές, χωρίς καθυστερήσεις εξαιτίας της εκκρεμοδικίας. Το ποσό της δόσης θα υπολογίζεται με βάση την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη. Ωστόσο, η ελάχιστη καταβολή δεν θα μπορεί να είναι μικρότερη του 10% της τελευταίας ενήμερης δόσης του, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί πριν την υπαγωγή του οφειλέτη στο Νόμο, με ελάχιστο συνολικό ποσό καταβολής τα 40 Ευρώ μηνιαίως. Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το δικαστήριο.

Γ) ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΚΛΗΤΟΥ: Στις περιπτώσεις εκχώρησης απαιτήσεων (πώληση δανείων) σε αλλοδαπά πιστωτικά ιδρύματα, ορίζεται υποχρεωτικά αντίκλητος στην ελληνική επικράτεια. Σε διαφορετική περίπτωση τεκμαίρεται ως αντίκλητος η τράπεζα που παρείχε το δάνειο. 

Δ) ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΥ: Καταργείται η διαδικασία του δικαστικού συμβιβασμού που προβλεπόταν στο άρθρο 7 Ν. 3869/2010.

Ε) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΞΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΒΑΣΕΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ: Η εκτίμηση του ακινήτου γίνεται πλέον βάσει της αντικειμενικής του αξίας και όχι της εμπορικής. Με την αυτήν την τροποποίηση, σε περίπτωση αιτήματος διάσωσης της πρώτης κατοικίας, ο υπολογισμός της αξίας του ακινήτου γίνεται με σαφή και αντικειμενικά κριτήρια, καταργώντας δικαστικές διαμάχες περί της απόδειξης της πραγματικής (εμπορικής) αξίας του ακινήτου. Στην περίπτωση αυτή το δικαστήριο ρυθμίζει την ικανοποίηση απαιτήσεων των πιστωτών σε συνολικό ποσό που ανέρχεται μέχρι το ογδόντα τοις εκατό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου της κύριας κατοικίας. Μέχρι σήμερα το ποσό αυτό ανερχόταν στο 85% της εμπορικής αξίας. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στο δικαστήριο να ρυθμίσει την οφειλή για την εξαίρεση από τη ρευστοποίηση της κύριας κατοικίας και σε μεγαλύτερη των 20 ετών και μέχρι 35 ετών περίοδο, όταν η διάρκεια των συμβάσεων ήταν μεγαλύτερη των 20 ετών.

ΣΤ) Εάν μετά τη συζήτηση της αίτησης ο δικαστής κρίνει ότι ο οφειλέτης θα έπρεπε να καταβάλει υψηλότερες δόσεις (είτε κατά το αρχικό διάστημα των δύο μηνών κατά το οποίο το ύψος της δόσης προσδιορίστηκε από τον ίδιο τον οφειλέτη, είτε κατά το μεταγενέστερο διάστημα κατά το οποίο το ύψος της δόσης ορίστηκε από τον Πρόεδρο Υπηρεσίας του αρμόδιου δικαστηρίου), επιβάλλει στον οφειλέτη την υποχρέωση να εξοφλήσει εντόκως εντός ενός έτους τη διαφορά.

Ζ) ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΦΕΣΗΣ: Παρέχεται δυνατότητα αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και μετά την έκδοση της οριστικής δικαστικής απόφασης, εφόσον έχει ασκήσει εμπρόθεσμα έφεση, προστατεύοντάς τον έτσι από καταδιωκτικά μέτρα σε βάρος του.

Η ΠΕΑΛΣ κλείνοντας αυτή την παρέμβαση, υπενθυμίζει στα μέλη της ότι τους παρέχεται επιπρόσθετα η δυνατότητα και σε αυτή την περίπτωση, να απευθύνονται αδαπάνως για τους ίδιους στη Νομικό Σύμβουλο του Σωματείου για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση ή πληροφορία.

Για το Δ.Σ.

Ο Πρόεδρος                            Ο Γενικός Γραμματέας

Δημήτριος ΣΑΪΤΑΚΗΣ               Σπυρίδων ΠΑΣΣΑΚΟΣ