Μουσαφιραίοι στο Αιγαίο

Ας υποθέσουμε ότι σε κάποιο διαμέρισμα ο ιδιοκτήτης ξυπνά και βρίσκει στη βεράντα του τον γείτονα, να φροντίζει τις γλάστρες. Θα απορήσει, θα θυμώσει, ίσως να καλέσει και την Αστυνομία. Παρεκτός αν είναι διπλωμάτης, οπότε θα ρωτήσει «πώς θα το πιεις το καφεδάκι σου;» και θα ψήσει στο μπρίκι αυτό που κάποιοι παραγγέλνουν ως «ελληνικό» και άλλοι ως «τούρκικο». Κάπως έτσι, με χουβαρνταλίκι, υποδέχεται στο Αιγαίο τους τούρκους ερευνητές ο ντεμέκ υπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Δρούτσας. Την ώρα που το «Πίρι Ρέις» έκανε βαρκάδα στο Καστελόριζο (τάχα μου έρευνες για τα σεισμικά ταρακουνήματα), ο αναπληρωτής υπουργός έκανε ναζάκια στον κ. Αχμέτ Νταβούτογλου, υπουργό με πλήρες χαρτοφυλάκιο Εξωτερικών. Συναντήθηκαν τα δυο τους στο Καζακστάν, στην υπουργική Σύνοδο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη. Στο περιθώριο των εργασιών, σε μια ακρούλα, η Ελλάς όρθωσε το ανάστημά της και κάτι ψέλλισε. Κάπως έτσι ερμηνεύεται το ότι εξέφρασε «έντονη ενόχληση». Ο κ. Δρούτσας διέδωσε τα χαμπέρια. Κάπως έτσι ερμηνεύεται η «ενημέρωση των ξένων ομολόγων» που βρίσκονταν στο Αλμάτι έχοντας αναρίθμητα ντέρτια, όντας όμως αδιάφοροι για την ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Οι κυβερνήσεις, η ελληνική και η κυπριακή, επιχειρούν να υποβαθμίσουν τα απρόσκλητα πέρα- δώθε του ερευνητικού σκάφους, το οποίο έφθασε το Σάββατο στα 45 ν. μίλια από το Καστελόριζο.

Επιχειρούν να υποβαθμίσουν την τουρκική δραστηριότητα, με το μεταχειρισμένο επιστημονικό πρόσχημα παρά το γεγονός ότι η Αγκυρα δεν αναγνωρίζει την ελληνική υφαλοκρηπίδα στη συγκεκριμένη περιοχή. Η Τουρκία μπαινοβγαίνει άνετη, χωρίς να δίνει λογαριασμό, φτιάχνοντας ανενόχλητη το πρόγραμμά της. Οι μουσαφιραίοι αποφάσισαν να μείνουν ως τις 20 Αυγούστου και ουδείς φαίνεται αποφασισμένος να ακυρώσει τα σχέδια. Το Λιμενικό παρακολουθεί διακριτικάδείχνοντας ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή για μια χώρα που εκλιπαρεί για φιλικές σχέσεις με τη γείτονα, δείχνοντας ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή για όσους εύπιστα έχουν παρασυρθεί σε ήπιο, μακρόσυρτο διάλογο, με ανατολίτικους ρυθμούς. Στα ελληνοτουρκικά η Ελλάδα μοιάζει παραδομένη στην ειμαρμένη και το υπουργείο Εξωτερικών μοιάζει με τον πιο φανατικό θεατή των τεκταινόμενων. Μοιάζει με θεατή που δεν καταλαβαίνει το σενάριο: το θρίλερ της μοιάζει με ρομάντζο.

Η αλήθεια είναι ότι το «Πίρι Ρέις» και οι νέες σεισμικές έρευνες δεν βάζουν κάτι νέο στην ατζέντα. Η Τουρκία κρατά την ίδια στάση εδώ και μισόν αιώνα. Ουδέποτε δέχτηκε το δικαίωμα των νησιών σε υφαλοκρηπίδα. Δεν καταλαβαίνει από Διεθνείς Συνθήκες, από Διεθνείς Συμβάσεις και Διεθνή Δικαστήρια. Η Ελλάδα είναι που αλλάζει ψυχολογία και περνά από την αγριάδα του ενός Παπανδρέου στην ηπιότητα του διαδόχου του.

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση διά του αναπληρωματικού αντιπροσώπου του στην Εγγύς Ανατολή βιάστηκε να παρουσιάσει αποτελέσματα από τις εφετινές επαφές. Η ψευδαίσθηση φιλίας μεταξύ των κρατών και τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τα χαμόγελα στις διμερείς συναντήσεις ήταν μάλλον ανώριμα. Ο κ. Δρούτσας εκτός του ότι δεν έχει κομίσει τίποτε θετικό στα ελληνοτουρκικά, δείχνει να έχει κακή εκτίμηση των συνθηκών. Εκτίθεται όταν επισημαίνει τη «διάσταση λόγων και πράξεων της Τουρκίας, που με τις ενέργειες των τελευταίων ημερών υπονομεύει τις προοπτικές ενίσχυσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και της διμερούς συνεργασίας». Αν μη τι άλλο η Τουρκία είναι σταθερή στις διεκδικήσεις της.

Ασφαλώς ένας υπουργός, οποιοσδήποτε υπουργός, είναι λίγος μπροστά σε ιστορικά ζητήματα, κυρίως όταν η κυβέρνησή του έχει άλλες προτεραιότητες και οι υπήκοοι εστιάζουν σε ζητήματα επιβίωσης και καθημερινότητας. Το ερώτημα λοιπόν φεύγει από τα πρόσωπα για να γίνει γεωπολιτικό και γαστριμαργικό: ανοίγει άραγε την όρεξη ένα καφεδάκι; Θα αρκεστούν οι Τούρκοι στο ρόφημα ή θα στρογγυλοκαθήσουν για πλήρες γεύμα με ιμάμ μπαϊλντί και επιδόρπιο μπακλαβά γωνία;

της Λώρη Κέζα